Informacje praktyczne
Zespół Pałacowo-Parkowy w Boratynie
Boratyn 232
37-561 Chłopice
dwor@boratyn.com.pl
+48 16 624 00 53
www.dworboratyn.pl
Wskazówki dotyczące dojazdu
Obiekt zlokalizowany 10 km na południe od Jarosławia. Z Rzeszowa drogą nr 94 na Jarosław, następnie na południe. W Jarosławiu, jadąc ul. Pruchnicką, kierujemy się na Rokietnicę. Po dojechaniu do Chłopic na rondzie wybieramy zjazd na Rokietnicę. Obiekt znajduje się za zjazdem z obwodnicy po lewej stronie.
GPS 49°56’24.0″N 22°40’02.1″E
Dostępność obiektu
Obiekt i park otwarte dla zwiedzających.
Godziny otwarcia
13.00–22.00
Cena zwiedzania
Bezpłatnie
Opis
Zespół dworski w Boratynie jest klasycznym przykładem wiejskiej siedziby szlacheckiej, z jej umiłowaniem do sielanki realizowanej w kompozycji krajobrazowej ogrodu rekreacyjnego i pragmatyzmem gospodarczym właścicieli wyrażonym w położonych obok ogrodach użytkowych. Długie trwanie tego modelu życia symbolizują niczym strażnicy tradycji pomnikowe dęby szypułkowe.
Wieś Boratyn od średniowiecza była gniazdem rodowym Boratyńskich herbu Korczak. Najstarsza zachowana wzmianka o siedzibie dziedziców pochodzi z 1724 r. i mówi o skromnym dworku oraz wzniesionym nieopodal folwarku. Właścicielami majątku była wówczas rodzina Krasickich. Pod koniec wieku właścicielami zostali Józef Stadnicki i Katarzyna z Krasickich, bratanica biskupa warmińskiego Ignacego Krasickiego, córka Antoniego i Róży z Charczewskich, właścicieli Dubiecka. Stadniccy, obrawszy Boratyn na główną siedzibę, przeprowadzili remont i rozbudowę dworku. Zapewne im należy przypisywać założenie ogrodu krajobrazowego w otoczeniu dworu, w którym wykorzystano starą dąbrowę i naturalne ukształtowanie terenu opadającego ku potokowi, za którym rozciągał się widok na ogrody dworskie w pobliskich Chłopicach. Na początku XIX wieku właścicielem dworu został Jan Stadnicki, działacz polityczny i niepodległościowy oraz kolekcjoner militariów i pamiątek historycznych nazywanych wówczas starożytnościami polskimi. Około 1810 roku na terenie założenia powstała klasycystyczna kaplica dworska przypominająca świątynię antyczną poprzedzoną portykiem kolumnowym. Ten piękny, choć niewielki obiekt przypisywany jest znakomitemu architektowi Christianowi Piotrowi Aignerowi, chociaż jego autorstwo nie zostało dotychczas potwierdzone przez badania naukowe. Stadnicki, wzorując się na wiodących prym wśród okolicznego ziemiaństwa rezydencjach w Łańcucie urządzonym przez Izabelę Lubomirską, Przeworsku Henryka Lubomirskiego i Sieniawie Czartoryskich, około 1820 roku przebudował dwór w stylu późnego klasycyzmu. W połowie XIX wieku staraniem dziedzica ogród krajobrazowy został powiększony. W jego sąsiedztwie znajdowały się też kwatery ogrodu warzywnego i sadu z drzewami owocowymi. Kompozycję założenia zarejestrowały źródła kartograficzne z tego okresu. Po śmierci Jana Stadnickiego w 1862 r. majątek odziedziczył jego siostrzeniec Kazimierz Krasicki, pan na Dubiecku. Nowy właściciel zaadaptował nieużytkowany dwór na szkołę. W czasie I wojny światowej urządzono w nim szpital polowy dla armii austriackiej. Po II wojnie światowej nastąpiła dalsza dewastacja budynku użytkowanego jako magazyn zboża, a następnie zaadaptowanego na mieszkania dla repatriantów. W okresie powojennym był remontowany w latach 60. i pod koniec 80. XX wieku oraz w pierwszej dekadzie XXI wieku. Ogród dworski zachował pierwotny układ kompozycyjny oraz pomnikowe dęby szypułkowe.
Ciekawostki
W parku występuje m.in. ciekawa roślina z rzędu parzeplinowców – Gunnera manicata. Występuje w różnych wielkościach, jej liście sięgają rozmiarem nawet do 2,4 m szerokości, posiada drobne zielone lub żółte kwiaty, będące złożonymi kłosami.
Galeria zdjęć
Audiobook