Informacje praktyczne
Dom Formacyjno- Szkoleniowy św. Jana Pawła II w Lipniku
Lipnik 40
37-220 Kańczuga
lipnikjp@gmail.com
+48 692 987 674
www.wzrastanie.com.pl
Wskazówki dotyczące dojazdu
Dojazd z Rzeszowa drogą krajową nr 94 do Łańcuta, następnie w prawo na Kańczugę. Drogą nr 881 do Sieteszy, dalej w prawo na Lipnik.
GPS 49°59’40.1″N 22°18’56.1″E
Dostępność obiektu
Dostępny dla zwiedzających poza godzinami, w których odbywają się rekolekcje.
Opis
Niewielki ogród krajobrazowy przechodzący w park leśny w Lipniku jest jednym z nielicznych założeń XX-wiecznych. W całości zachował się jako jednorodny układ przestrzenny z podjazdem, alejami, stawem oraz skupiskami starodrzewu. Jego walory widokowe naturalnie uwydatnia zróżnicowana rzeźba terenu.
Niewielki Lipnik jeszcze pod koniec XIX wieku był przysiółkiem Sieteszy wchodzącej do końca XVIII stulecia w skład klucza kańczuckiego. W pierwszej dekadzie XIX wieku jako wiano Marianny van den Klings de Nöse, córki spolonizowanego Holendra, dostał się w posiadanie rodziny Łastowieckich herbu Larissa. W połowie XIX wieku nie było w Lipniku żadnych zabudowań dworskich, a jedynie niewielki folwark, który odnotowały źródła kartograficzne. Znaczące zmiany w majątku zaprowadził syn Marianny, Zygmunt Łastowiecki. Odziedziczywszy schedę po rodzicach, w latach 70. XIX stulecia wybudował murowaną oficynę, w której zamieszkała rodzina właściciela, i poważnie rozbudował folwark. Rozplanowano nowy układ dróg dojazdowych, założono podjazd oraz niewielki staw. W pierwszej dekadzie XX wieku jego syn Adam Łastowiecki wybudował murowany secesyjny dwór i rozbudował majątek o kilka budynków gospodarczych. Nowa siedziba wzniesiona w modnym stylu secesji zyskała nieregularną wieloczłonową bryłę w kształcie litery „T”, w części głównej parterową, z dwukondygnacyjnym skrzydłem zachodnim. Duża różnorodność form i detali architektonicznych zdobiących elewacje nadała budowli niezwykłą lekkość, czyniąc ją też bardzo malowniczą w połączeniu z otoczeniem ogrodowym. Wejście do dworu poprzedza obszerny taras osłonięty połacią dachu, z ozdobną masywną balustradą tralkową. Z podjazdu prowadzą na niego dwubiegowe schody paradne. Elewacji wschodniej urody dodaje pięcioboczny ryzalit werandy z zejściem do ogrodu.
Wraz z budową dworu rozplanowano i założono niezbyt rozległy ogród krajobrazowy przechodzący w park leśny oraz sad jabłoniowy. Jest on jednym z nielicznych XX-wiecznych założeń zachowany w całości jako jednorodny układ przestrzenny z podjazdem, aleją grabową, lipową i jesionową, stawem oraz skupiskami starodrzewu pochodzenia krajowego i obcego. Wśród zachowanych licznie gatunków obcych rosną tam jeszcze dąb południowy i cypryśnik błotny oraz wiele gatunków jałowców, jaśminowców i żywotników. Walory widokowe założenia naturalnie uwydatnia zróżnicowana rzeźba terenu. Na teren założenia dworskiego prowadzi brama wjazdowa składająca się z dwóch wąskich łuków triumfalnych, w których umieszczono furtki. Pomiędzy nimi zawieszone są kute skrzydła bramy.
W 1912 r., po tragicznej śmierci Adama Łastowieckiego, wdowa zamieszkała we Lwowie, a majątek przez kilkanaście lat był dzierżawiony. W latach 20. XX w. Anna Łastowiecka ponownie wyszła za mąż, wnosząc majątek mężowi Janowi Wasiutyńskiemu. Wasiutyńscy mieszkali w Lipniku do 1944 r. W okresie powojennym dwór był remontowany doraźnie w latach 70., a w ostatniej dekadzie XX wieku przeprowadzono gruntowne prace remontowo-adaptacyjne z zachowaniem bryły i wystroju elewacji. U progu nowego stulecia przeprowadzono też pieczołowitą rewitalizację parku
Galeria zdjęć
Audiobook